Οι Κύπριοι οδηγοί συχνά κατατάσσονται ως πιο «παράνομοι» σε σχέση με άλλους Ευρωπαίους και αυτό έχει να κάνει κυρίως με την κυκλοφοριακή συμπεριφορά, την έλλειψη αυστηρού ελέγχου και την έλλειψη αντίληψης του «παράνομου».   

Στην Κύπρο, παρατηρείται συχνά μια χαλαρή αντίληψη των οδηγών σχετικά με τη σοβαρότητα των παραβάσεων στους δρόμους. Πολλοί οδηγοί δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τις συνέπειες των παρανομιών τους, επειδή οι κυρώσεις δεν είναι πάντα αυστηρές και οι έλεγχοι δεν είναι τόσο συχνοί ή αποτελεσματικοί. Αυτό οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο, όπου οι παραβάσεις γίνονται συνήθεια, χωρίς να υπάρχει φόβος για συνέπειες. Υπάρχουν και αυτοί βέβαια που αισθάνονται ότι είναι πιο έξυπνοι από τους άλλους και ότι οι νόμοι δεν έχουν γραφτεί για τους ίδιους. Αυτοί, συνήθως, δεν έχουν ούτε συνείδηση.

«Δύο λεπτά σταμάτησα μόνο στο περίπτερο», ακούς τον οδηγό που έχει φράξει την είσοδο σε πολυκατοικία να λέει σε αυτόν που παραπονέθηκε γιατί δεν μπορούσε να βγει από το parking του διαμερίσματός του και... πάει λέγοντας η κατάντια μας.  

Πολλοί οδηγοί θεωρούν τις παραβάσεις ως κάτι καθημερινό ή «επιτρεπτό», ενώ πολύ συχνά θεωρούν φυσιολογικές κάποιες παραβάσεις, επειδή βλέπουν άλλους οδηγούς να κάνουν το ίδιο χωρίς συνέπειες. Για παράδειγμα, το παράνομο παρκάρισμα είναι ένα σύνηθες φαινόμενο, ειδικά σε περιοχές με περιορισμένο χώρο για στάθμευση. Αν και είναι προφανές ότι οι οδηγοί παραβιάζουν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, η έλλειψη επιβολής προστίμων και η ανοχή από τους άλλους οδηγούς δημιουργούν την εντύπωση ότι δεν πρόκειται για σοβαρό ζήτημα. Η εικόνα αυτή ενισχύει την αντίληψη ότι δεν υπάρχει λόγος να συμμορφώνονται με τους κανόνες, καθώς πολλοί άλλοι άνθρωποι πράττουν το ίδιο χωρίς να αντιμετωπίζουν συνέπειες.

Η επικράτηση του «όλοι το κάνουν»

Στην κοινωνία της Κύπρου μπορεί να υπάρχει η αίσθηση ότι οι παραβάσεις είναι κάτι το συνηθισμένο, και ότι όλοι οι άλλοι οδηγοί κάνουν το ίδιο. Όταν ο οδηγός βλέπει άλλους να παραβιάζουν τους κανόνες και να μην αντιμετωπίζουν συνέπειες, η τάση του είναι να υιοθετήσει την ίδια συμπεριφορά. Αυτή η νοοτροπία του «όλοι το κάνουν» ενισχύει τη διάχυτη αίσθηση ότι η παραβατικότητα δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβάται κανείς.

Πως διαφοροποιούμαστε από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες

Στην Κύπρο, οι αυστηρές ποινές και οι συχνοί έλεγχοι που παρατηρούνται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία, συχνά απουσιάζουν ή δεν εφαρμόζονται με την ίδια αυστηρότητα. Στις χώρες αυτές, οι οδηγοί είναι πιο υπεύθυνοι και συχνά καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για να τηρούν τους κανόνες οδήγησης, καθώς η ενδεχόμενη τιμωρία μπορεί να είναι πολύ αυστηρή (π.χ. υψηλά πρόστιμα, αφαίρεση άδειας οδήγησης, φυλάκιση).

Η επιβολή υψηλότερων προστίμων και αυστηρότερων ελέγχων στην Κύπρο θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της κυκλοφοριακής κουλτούρας. Επίσης, η σωστή εκπαίδευση των οδηγών και η ενημέρωση για τους κινδύνους που προκύπτουν από τις παραβάσεις θα μπορούσε να συμβάλλει στην αλλαγή της συμπεριφοράς των οδηγών.

Η Ελλάδα και η Κύπρος: Οι δύο αυτές χώρες, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν υψηλά ποσοστά παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Στην Κύπρο, οι συχνές παραβάσεις περιλαμβάνουν την υπερβολική ταχύτητα, την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και την παραβίαση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας (όπως η μη χρήση ζώνης ασφαλείας και η παράνομη χρήση κινητού τηλεφώνου)

Η Ρουμανία και η Βουλγαρία: Οι χώρες αυτές συχνά εμφανίζονται μεταξύ των πιο επικίνδυνων στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τις παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Οι παραβάσεις όπως η οδήγηση χωρίς ζώνη ασφαλείας και η υπερβολική ταχύτητα είναι πολύ συχνές, ενώ οι τροχαία ατυχήματα είναι επίσης υψηλά.

Η Ιταλία και η Ισπανία: Αν και οι χώρες αυτές έχουν σημειώσει πρόοδο στην εφαρμογή των νόμων οδικής κυκλοφορίας, εξακολουθούν να παρατηρούνται σημαντικές παραβάσεις, ιδίως σε ό,τι αφορά την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και την υπερβολική ταχύτητα. Στην Ιταλία, η οδήγηση με κινητό είναι συχνή παράβαση.

Η Γερμανία και η Γαλλία: Οι χώρες αυτές έχουν πιο αυστηρούς ελέγχους και υψηλά πρόστιμα για παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, αλλά εξακολουθούν να σημειώνουν κάποια ποσοστά παραβάσεων, κυρίως για τη χρήση αλκοόλ και την υπερβολική ταχύτητα.

Σκανδιναβικές χώρες (Σουηδία, Νορβηγία, Δανία): Αυτές οι χώρες συνήθως βρίσκονται στην κορυφή των στατιστικών με χαμηλά ποσοστά παραβάσεων. 

Προτάσεις για βελτίωση

• Αυστηρότεροι έλεγχοι και μεγαλύτερη επιβολή προστίμων: Η αύξηση των τροχονομικών ελέγχων και η εφαρμογή αυστηρών προστίμων για σοβαρά παραπτώματα (όπως χρήση κινητού τηλεφώνου εν ώρα οδήγησης, στάθμευση σε αναπηρικό χώρο χωρίς άδεια, οδήγηση σε μονόδρομο, παράνομη στροφή 180 μοιρών πάνω σε φώτα τροχαίας, κ.λπ.) θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη συμπεριφορά των παραβατών.
• Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Η εκπαίδευση των οδηγών σε σχολεία οδήγησης και η ενίσχυση της ενημέρωσης για τις συνέπειες των παραβάσεων είναι σημαντική. Προγράμματα ευαισθητοποίησης για τη χρήση κινητών και την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ μπορούν να μειώσουν τα ατυχήματα.

Παρόλο που οι Κύπριοι οδηγοί δεν διαφέρουν από άλλους Ευρωπαίους στην επιθυμία τους να φτάσουν γρήγορα στον προορισμό τους, η χαλαρότητα στην εφαρμογή του νόμου και η έλλειψη αντίληψης για την επικινδυνότητα των παραβάσεων, συμβάλλουν στην παράνομη συμπεριφορά που παρατηρείται στους δρόμους. Μόνο με αυστηρότερους ελέγχους και μια κουλτούρα σεβασμού στους κανόνες και στους άλλους οδηγούς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση, να μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα και οι άλλες σοβαρές παραβάσεις, που όλα μαζί στο τέλος θα ανεβάσουν και την ποιότητα της ζωής μας σε αυτό τον τόπο.

Διαβάστε ακόμη: Ο 16χρονος Κύπριος που στοχεύει καριέρα στα Indycars